Tác dụng của DHA với thai nhi

Chắc hẳn chúng ta đều đã nghe đến DHA như là một dưỡng chất thiết yếu đối với cơ thể, đặc biệt là vai trò trong việc cải thiện chỉ số thông minh của mỗi người. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết bản chất của DHA và những lợi ích khác của nó đến thai nhi và bà bầu trong giai đoạn mang thai.

DHA có tên gọi quốc tế là Axit Docosahexaenoic, là một trong bộ ba acid béo không no là DHA, EPA và DPA thuộc nhóm omega-3. Vai trò của DHA đến sự phát triển bộ não, trí thông minh có được là vì nó chiếm tỷ lệ rất cao trong chất xám của não bộ. Ngoài ra đây cũng là thành phần quan trọng của võng mạc nên có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển thị giác của trẻ.

DHA từ lâu đã được xác định là thành phần quan trọng, hỗ trợ cho sự phát triển trí não và thị giác của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ngay từ khi còn trong bụng mẹ đến những năm đầu đời sau sinh. Đây là giai đoạn cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống của các bé sau này.

DHA thể hiện vai trò theo từng quý của thai kỳ phù hợp theo quá trình phát triển của trẻ. Trong ba tháng đầu tiên, đây là giai đoạn bào thai mới hình thành, cơ thể bé bắt đầu sản sinh những tế bào đầu tiên trong đó có sự tạo thành của não bộ, hệ thần kinh. Cung cấp DHA vào giai đoạn này sẽ đảm bảo sự phát triển hoàn thiện của các cơ quan, thai nhi khỏe mạnh, hạn chế nguy cơ sảy thai.

Vào tam cá nguyệt thứ hai, nên cung cấp lượng DHA nhiều hơn quý trước vì đây là giai đoạn não bộ, hệ thần kinh phát triển mạnh mẽ nhất, nhanh chóng nhất với trung bình 250000 tế bào thần kinh được hình thành trong mỗi phút. Từ đó, nếu mẹ được bổ sung đầy đủ DHA lúc này, sẽ tạo điều kiện cho quá trình liên kết, trao đổi thông tin của giữa các neuron diễn ra nhanh hơn.

Trong suốt thai kỳ, đặc biệt trong tam cá nguyệt thứ ba, DHA được hấp thu từ mẹ sẽ chuyển sang bé giúp bé phát triển mạnh mẽ, hoàn thiện về não, mắt và hệ thần kinh. Một số nghiên cứu cho thấy hành vi, sự chú ý và khả năng học tập ở trẻ em được cải thiện đáng kể ở những trẻ nhận đủ DHA khi còn trong bụng mẹ. Không chỉ vậy, vai trò của DHA còn được tiếp tục thể hiện trong sự phát triển của trẻ trong những năm tháng đầu khi được cung cấp đầy đủ qua sữa mẹ.

Một nghiên cứu ở nhóm trẻ bốn tuổi ghi nhận điểm số cao trong các bài kiểm tra và chỉ số IQ thường cao hơn ở những trẻ có mẹ bổ sung hàm lượng cao DHA trong quá trình mang thai và cho con bú so với những trẻ không được hấp thu DHA từ mẹ trong thai kỳ.

Từ đó có thể thấy, người mẹ cần có đủ lượng dự trữ DHA cần thiết để “chia sẻ” cho thai nhi. Vì em bé sẽ liên tục hấp thu lượng DHA trong cơ thể của người mẹ và nhu cầu sẽ tăng lên theo tuổi thai nên việc bổ sung DHA khi mang thai cần thiết và phải được duy trì liên tục trước, trong và sau khi sinh.

Lượng DHA mà mẹ bầu bổ sung khi mang thai sẽ ảnh hưởng lớn đến nồng độ DHA trong sữa mẹ và nồng độ DHA trong máu. Vì thế, mẹ bầu cần phải chú ý bổ sung DHA trong suốt thai kỳ và sau khi sinh.

Theo nhiều nghiên cứu, thiếu hụt DHA trong thai kỳ sẽ gây ra nhiều bất lợi đến sự phát triển của trẻ. Thai nhi được sinh từ những người mẹ không bổ sung đầy đủ DHA có xu hướng chậm phát triển trí tuệ và thể chất, chậm lớn, tư duy chậm, khả năng tiếp thu, học tập thấp và thị lực kém hơn so với những trẻ bình thường được cung cấp đủ DHA từ mẹ trong khi mang thai và cho bú.

Bổ sung DHA trong suốt thai kỳ không chỉ mang lại lợi ích cho trẻ sơ sinh mà còn có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe và thai kỳ của mẹ. DHA giúp giảm nguy cơ sinh non, tiền sản giật – những tình trạng cấp cứu trong thời gian mang thai. Trẻ sinh trước 37 tuần hoặc có mẹ bị tiền sản giật sẽ gặp nhiều biến chứng như suy hô hấp, hạ thân nhiệt, nhẹ cân,… Vì vậy, bổ sung DHA luôn cần được chú ý để giảm khả năng xảy ra các tình trạng trên nhằm giúp mẹ có một thai kỳ đủ tháng và an toàn.

Không chỉ vậy trạng thái tâm lý của những mẹ bầu sau sinh cũng được cải thiện đáng kể nếu được cung cấp đầy đủ lượng DHA, giúp ngăn ngừa chứng trầm cảm và giảm các nguy cơ các bệnh lý tim mạch, loãng xương, suy thoái thần kinh,….

Việc bổ sung DHA, nên được bắt đầu ngay từ khi người phụ nữ được chẩn đoán có thai và duy trì đều đặn hàng ngày trong suốt thời gian mang thai và cho con bú để giúp thai nhi phát triển toàn diện và cải thiện chỉ số IQ ở trẻ.

Theo khuyến cáo, phụ nữ mang thai nên bổ sung ít nhất 200mg DHA trước, trong và sau khi mang thai thông qua thực phẩm hàng ngày hoặc các chế phẩm bổ sung DHA đã được chứng minh an toàn và dễ hấp thu cho bà bầu. Nhu cầu DHA của mẹ và trẻ có thể tăng lên theo từng tam cá nguyệt, dựa trên nhu cầu cần thiết cho sự phát triển của trẻ.

Mặc dù có vai trò quan trọng như vậy, cơ thể con người không tự tổng hợp được DHA mà phải bổ sung từ các nguồn bên ngoài. Các thực phẩm giàu DHA và các chế phẩm bổ sung DHA là hai nguồn cung cấp chủ yếu hiện nay.

• Cá biển và hải sản: Các loại cá biển giàu chất béo không no như cá thu, cá mòi, cá hồi, cá ngừ,… hoặc các loại hải sản như tôm, sò điệp, tôm hùm,…là nguồn cung cấp DHA hàm lượng lớn cho các mẹ bầu. Tuy nhiên, ăn quá nhiều cá và hải sản có thể làm tăng nguy cơ gây độc thần kinh do thủy ngân. Vì vậy, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Thuốc Hoa Kỳ khuyên các bà mẹ nên tiêu thụ khoảng 340g cá và hải sản mỗi tuần để giúp cho tăng cường trí thông minh, khả năng nhận thức của bé vừa đảm bảo an toàn cho thai kỳ.
• Lòng đỏ trứng gà: Chứa nhiều thành phần DHA và choline để bổ sung cho nhu cầu phát triển của não, hệ thần kinh và thị giác của trẻ sơ sinh.
• Sữa cung cấp các dưỡng chất thiết yếu cho mẹ bầu và trẻ em sơ sinh, ngoài DHA còn có protein, sắt, canxi,… Các mẹ bầu nên chọn các sản phẩm sữa chứa hàm lượng DHA cao để đảm bảo cho sự phát triển của trẻ ngay từ khi còn trong bụng mẹ.
• Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt điều, đậu phộng,… cũng là những thực phẩm cung cấp nhiều DHA. Sữa hạt hoặc đồ ăn vặt từ các hạt có thể sử dụng hàng ngày, để giúp tăng cường phát triển toàn diện ở trẻ và bổ sung năng lượng cho mẹ.
• Viên bổ sung DHA: Là một trong những nguồn cung cấp DHA an toàn và hiệu quả cho các mẹ bầu. Các mẹ nên chú ý lựa chọn các sản phẩm an toàn, dễ hấp thu, chứa lượng DHA đủ theo khuyến cáo và cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.